Bij Ministerieel Besluit van 23 maart 2020 werden coronamaatregelen, of de zogenoemde soft lockdown, opgelegd voor België. Hierbij wordt kort toegelicht welke straffen kunnen worden opgelegd bij het overtreden van deze coronamaatregelen.
Welke maatregelen werden bepaald in het Ministerieel besluit
De coronamaatregelen worden hier niet exhaustief besproken.
Hierbij worden bij wijze van voorbeeld de voornaamste maatregelen van de eerste coronagolf opgesomd uit het Ministerieel Besluit:
verbod op samenscholingen
thuisblijven, behoudens absolute noodzakelijkheid
verbod op privé- en publieke activiteiten van culturele, maatschappelijke, feestelijke, folkloristische, sportieve en recreatieve aard
verbod op schooluitstappen en de activiteiten in het kader van jeugdbewegingen, op en vanaf het nationaal grondgebied
verbod op activiteiten van de erediensten
Ondertussen werden nieuwe maatregelen getroffen n.a.v. de tweede golf aan coronabesmettingen. Deze zijn in grote lijnen gelijkaardig met deze uit de eerste besmettingsgolf. Enkele maatregelen zijn nieuw:
vrij bewegen in de publieke ruimte, in respect met de contactbeperkingen
in heel beperkte mate zijn nog privé- en publieke activiteiten mogelijk
1 dicht contact per persoon
afstandcontact met de nodige voorzorgen, 4 personen
Om na te gaan welke maatregelen werden opgelegd en welke actueel van kracht zijn, wordt verwezen naar de desbetreffende overheidssite.
Welke straffen staan er op het overtreden van de maatregelen tegen corona?
Het overtreden van de genomen coronamaatregelen is een misdrijf waar een gevangenisstraf van minimum 8 dagen en maximum 3 maanden aan is gekoppeld. Daarnaast kan ook een geldboete worden opgelegd van minimum 200,00 euro en maximum 4.000,00 euro. Elk van deze straffen kan afzonderlijk of gezamenlijk worden opgelegd.
Het Openbaar Ministerie oefent de strafvordering uit en bepaalt of er wordt overgegaan tot dagvaarding voor de correctionele rechtbank.
In plaats van dagvaarden, kan het Openbaar Ministerie er voor kiezen om een voorstel tot minnelijke schikking te doen, waarbij na betaling van een bepaalde som, de strafvordering vervalt en dagvaarding kan worden vermeden. Kort gezegd kan bij een overtreding een onmiddellijk te betalen bedrag worden voorgesteld.
Bij omzendbrief van het college van procureur generaals van 15 december 2020, werd de som voor een minnelijke schikking voor een deelnemer aan een ‘lockdownfeest’ verhoogt naar 750,00 euro en voor een organisator naar 4.000,00 euro. Daarbij werd onschendbaarheid van de woning benadrukt, waarbij een woning enkel kan worden betreden in geval van een vaststelling op heterdaad, na voorafgaand fiat van het O.M. Eerdere vaststellingen n.a.v. onrechtmatige betreding van de woning, zullen zonder gevolg blijven.
Volgens het vervolgingsbeleid van het Openbaar Ministerie wordt enkel vervolgd na herhaalde overtreding. Dit is bevestigd in het KB van 6 april 2020 waarin is bepaald dat pas als meer dan 1 overtreding wordt begaan, het Openbaar Ministerie zal vervolgen.
N.a.v. de tweede besmettingsgolf, werd op niveau van verschillende parketen van de procureur des konings het vervolgingsbeleid verscherpt. Zo wordt in sommige gevallen al bij een eerste overtreding gedagvaard.
legaliteitsbeginsel nullum crimen sine lege, nulla poena sine lege
Enkel gedrag omschreven in de wet als een misdrijf met daaraan gekoppeld een strafbepaling, kan aanleiding geven tot effectieve bestraffing. Als u wordt geconfronteerd door de ordediensten met een overtreding die niet duidelijk omschreven is als een strafbare overtreding, kan u ook niet worden gestraft en kan u ook geen onmiddellijke geldboete (minnelijke schikking) worden gevraagd.
GAS-reglementen
Ook gemeentelijke overheden kunnen nu corona-gedragsregels opleggen, met een daaraan gekoppelde bestraffing. Strikt genomen is er bij een overtreding van het GAS-reglement geen sprake van een misdrijf en straf, maar enkel sprake van een Gemeentelijke Administratieve Sanctie. Desalniettemin zal u dus beboet worden aan 250,00 euro door de stad of gemeente waarin u woont voor gedrag dat niet per se door de federale overheid is verboden, maar dus wel door de stad of gemeente.
Los van deze juridische realiteit heeft ieder van ons een sociale en maatschappelijke verplichting om deze regels te volgen. Stay Safe.