Wanneer wordt volledig ouderlijk gezag toegekend aan één ouder? Wat is volledig ouderlijk gezag of hoederecht? Hoe kan alleen ouderlijk gezag worden opgeëist? Lees hier hoe een exclusief ouderlijk gezag werkt na een scheiding of echtscheiding.
Wat is ouderlijk gezag, hoederecht en voogdij?
Voogdij is niet hetzelfde als ouderlijk gezag. Hoederecht is een verouderde synoniem voor ouderlijk gezag. In de spreektaal worden ouderlijk gezag, hoederecht en voogdij evenwel vaak door elkaar gebruikt.
ouderlijk gezag is het geheel aan rechten een plichten van een ouder t.a.v. zijn of haar kind. Het ouderlijk gezag bestaat er in de eerste plaats in het belang van het kind.
voodgij is de instelling met rechten en plichten die wordt toebedeeld aan een voogd (=vaak een familielid), in het geval beide ouders van het kind zijn overleden.
Wanneer wordt volledig ouderlijk gezag toegekend?
De basisregel is dat het ouderlijk gezag gezamenlijk wordt uitgeoefend door de beide ouders. Deze regel geldt in principe ook na een (echt)scheiding als de ouders alleen wonen. Wel wordt bij een scheiding steeds een verblijfsregeling bepaald voor het kind. Bij het principe van gezamenlijk ouderlijk gezag hoort een vermoeden dat bij elke beslissing voor een kind (bv. schoolkeuze, levensbeschouwing, sport, etc.) door één ouder, wordt de andere ouder verondersteld daarmee in te stemmen. In uitzonderlijke gevallen worden verschillende rechten en plichten gedeeltelijk of exclusief toegekend aan één ouder.
Of het ouderlijk gezag of hoederecht alleen aan de ene of de andere ouder wordt toebedeeld, hangt af van omstandigheden. In elk geval dienen de ouders gescheiden te zijn, alvorens een eis tot uitsluitend ouderlijk gezag kan worden ingesteld. De Familierechtbank beslist autonoom in welke gevallen een ouder alleen het hoederecht uitoefent. De Familierechtbank laat zich leiden door het belang van het kind bij de beoordeling van de eis.
Hierbij enkele veel voorkomende redenen voor volledig hoederecht/ouderlijk gezag na scheiding:
geweld t.a.v. het kind
geweld in de omgeving van het kind
druggebruik
alcoholmisbruik
slechte leefomstandigheden
verwaarlozing
Hoe eis ik volledig ouderlijk gezag?
Een eis tot verlies van hoederecht of ouderlijk gezag wordt gesteld bij de Familierechtbank. De eisende partij dient het bewijs te leveren van de eis tot ‘alleen voogdij’. Het is evenwel vaak moeilijk om te bewijzen wat fout gaat bij een ouder om zo exclusief ouderlijk gezag op te eisen.
Voorafgaand wordt dus best klacht neergelegd bij de politie en een kopie daarvan voorgelegd aan de rechtbank. Ook briefwisseling, getuigenverklaringen, medische vaststellingen en fotomateriaal kunnen dienen om te bewijzen dat dingen misgaan bij de andere ouder.
Bij de eis tot exclusief ouderlijk gezag wordt best ook het kind gehoord als het ouder dan 10 is. Ook een politioneel en/of maatschappelijk onderzoek zijn belangrijk om effectief te bewijzen dat een verlies van ouderlijk gezag noodzakelijk is.